زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

مراتب تقوا (قرآن)





بنا به آیات قرآن، تقوا دارای درجات مختلف است و هرکس به اندازه توانش، باید تقوا را رعایت کند.


۱ - درجات مختلف تقوا



تقوا، داراى درجات و مراحل مختلف:
۱. «لَيسَ عَلَى الَّذين ءامنوا وعمِلوا الصلِحتِ جُناحٌ فيما طعِموا اذا ما اتَّقوا وءامنوا وعمِلوا الصلِحتِ ثُمَّ اتَّقوا وءامنوا ثُمَّ اتَّقوا ...؛بر كسانى كه ایمان آورده و عمل‌ هاى شايسته كرده ‌اند گناهى نيست درباره آنچه (پيش از تحريم، از شراب و میته و محصول قمار ) چشيده ‌اند در صورتى كه (پس از تحریم) تقوا ورزيده و (به اصل دین اجمالا) ايمان آورده و عمل‌ هاى شايسته كنند، سپس تقوا ورزيده ....»
۲. «وما عَلَى الَّذينَ يَتَّقونَ مِن حِسابِهِم مِن شَى‌ءٍ ولكِن ذِكرى‌ لَعَلَّهُم يَتَّقون؛و از حساب (عمل و کیفر) آنان بر عهده كسانى كه پروا پيشه دارند چيزى نيست، و لكن يادآورى و پندى است، شايد بپرهيزند.»
۳. «... انَّ اكرَمَكُم عِندَ اللَّهِ اتقكُم ...؛... مسلّما گرامى‌ترين شما در نزد خدا پرهيزكارترين شماست....»
۴. «فَاتَّقُوا اللَّهَ مَااستَطَعتُم ...؛پس تا توانيد از خدا پروا كنيد ....»
۵. «وسَيُجَنَّبُها الاتقى‌؛و به زودى از آن هر پرهيزكارتر به دور داشته مى‌شود (و اما تقىّ مطلق و شقىّ مطلق يعنى فاسق نيز از آن دورند زيرا اشقى نيستند).»

۲ - تقوا و توان انسان



سفارش خدا به انسانها، براى رعايت تقوا به اندازه توانشان:
«فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا استَطَعتُم ...؛پس تا توانيد از خدا پروا كنيد ....»

۳ - اوج مرتبه تقوا



درخواست رسيدن به اوج مرتبه تقواپيشگى، از اوصاف بندگان خالص خدا:
«وعِبادُ الرَّحمنِ ...• والَّذينَ يَقولونَ ... واجعَلنا لِلمُتَّقينَ اماما؛و بندگان (واقعى خداى) رحمان ... آنان كه مى‌گويند: ...و ما را بر پرهيزكاران (در مسابقه به سوى ایمان يا رهبرى در اصول و فروع و معارف) پيشوا گردان.»
درخواست الگو و مقتداى پرهيزكاران شدن از سوى «عبادالرحمن» كه خود از ايمان و تقواى بالايى برخوردارند حكايت مى‌كند كه آنان خواستار بالاترين مرتبه تقواپيشگى‌اند تا براى الگو و مقتدا شدنِ ديگر تقواپيشگان شايسته باشند.

۴ - سفارش به تقوای کامل



تقواى كامل و شايسته، سفارش خداوند به مؤمنان:
«يايُّهَا الَّذين ءامنوا اتَّقوا اللَّه حقَّ تُقاتِهِ ...؛اى كسانى كه ایمان آورده‌ايد، از خدا آن گونه كه شايسته پرواى اوست پروا كنيد....»‌

۵ - پانویس


 
۱. مائده/سوره۵، آیه۹۳.    
۲. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۵، ص۷۸.    
۳. انعام/سوره۶، آیه۶۹.    
۴. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۷، ص۲۰۲.    
۵. حجرات/سوره۴۹، آیه۱۳.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۲، ص۲۰۲.    
۷. تغابن/سوره۶۴، آیه۱۶.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۴، ص۲۰۹.    
۹. لیل/سوره۹۲، آیه۱۷.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۷، ص۸۲.    
۱۱. تغابن/سوره۶۴، آیه۱۶.    
۱۲. فرقان/سوره۲۵، آیه۶۳.    
۱۳. فرقان/سوره۲۵، آیه۷۴.    
۱۴. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۵، ص۱۶۹.    
۱۵. آل عمران/سوره۳، آیه۱۰۲.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۳، ص۴۰.    


۶ - منبع


مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۸، ص۴۰۱، برگرفته از مقاله «مراتب تقوا».    


رده‌های این صفحه : تقوا | موضوعات قرآنی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.